Site Haritası Nedir, Nasıl Oluşturulur?

SEO söz konusu olduğunda pek çok farklı strateji ve uygulamadan bahsetmek mümkündür. Ancak organik bir trafik artışı için en önemli noktaların başında site içi çalışmalar gelir. Bu doğrultuda site haritası, arama motorlarının sitenizi doğru bir biçimde anlaması için oldukça önemlidir. Böylelikle sitenize eklediğiniz sayfaların Google tarafından indekslenmesi çok daha kolay ve hızlı olur.

Site Haritası Nedir?

Temel olarak site haritası site içerisindeki sayfaların birbirleriyle ilişkisini ifade eder. Bu açıdan site haritasını doğru bir biçimde oluşturmak SEO’nun temel işlerinden biridir. Bunu anlamak için Google’ın web sitelerini nasıl sıraladığını anlamaya çalışmamızın faydalı olacağına inanıyorum.

Google bir siteyi taramak için tarama botu adını verdiğimiz tarayıcı yazılımlardan yararlanır. Googlebotlar bir siteyi sayfadan sayfaya ilerleyerek keşfeder. Bu keşif sırasında gördükleri her bağlantı hakkındaki bilgileri de aynı şekilde kaydeder. Kullanıcı bir arama gerçekleştirdiğinde Google, daha önce taradığı bu verileri kullanarak bir arama sonuç sayfası oluşturur. Bu anlamda site haritasına önem vermeniz, Google botlarının sitenizi doğru şekilde anlamasına yardımcı olur.

Site Haritası Kullanmanın Avantajları

Teknik açıdan bir site haritası kullanmanızın şart olmadığını hemen söyleyeyim. Aksine Google ve diğer arama motoru botlarının gereğini yapacağından emin olabilirsiniz. Siz bir site haritası kullanmasınız da tarama botları, sitenizi bulup dizinlerine ekleyecektir. Yine de bu sizin taranmasını istediğiniz her şeyin taranacağını garanti etmez. Bu anlamda bir site haritasının son derece önemli iki görev üstlendiğini söylemem gerekir:

• Bir site haritası sitenizdeki tüm sayfaların bir listesidir. Google botları bu sayede sitenizdeki her şeyi kolaylıkla bulacaktır.
• Buna ek olarak bir site haritası, sayfalarınızdaki bağlama dayalı bilgileri ve meta verileri içerir. Bu veriler sayfanızın nasıl düzenlendiği hakkında Google botlarına bilgi verir. Aynı zamanda sayfanın güncellenme tarihi, ilişkili olduğu diğer sayfalar gibi noktaları da söyler.

Bu iki fonksiyon sayesinde site haritası kullanmak Google botlarının sitenizdeki tüm içeriği algılamasına yardımcı olur. Bu nedenle site haritası oluşturmayı kesinlikle ihmal etmemeniz önemlidir. Nitekim bunu yapmanın pek de zor olmadığını söyleyebilirim. Gelin şimdi nasıl site haritası oluşturabileceğinize göz atalım.

Site Haritası Nasıl Oluşturulur?

Genel olarak yaygın bir kullanıma sahip birkaç farklı site haritası oluşturma yönteminden bahsetmek mümkündür. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

• İlk olarak tahmin edebileceğiniz üzere manuel bir şekilde site haritası oluşturabilirsiniz. Özellikle deneyimli bir web geliştiriciyseniz bu seçeneğin pek çok avantaj barındırdığını söyleyebilirim.
• İkinci bir yöntem sitenizin bulunduğu CMS servisini kullanmaktır. En popüler CMS WordPress olsa da pek çok farklı servisten bahsetmek mümkündür. Ancak WordPress gibi popüler servislerde site haritası oluşturmak çok daha kolaydır.
• Son olarak bahsedeceğim yöntem ise çevrimiçi site haritası oluşturma araçlarıdır. Çoğu zaman herhangi bir platforma bağlı olmadıkları için en ideal seçeneklerden biridir. Ayrıca sitenize ekstra bir şey yüklemeksizin hızlı bir şekilde sonuç alabilirsiniz.

Ufak bir aramayla kullanabileceğiniz ücretli ve ücretsiz araçlar bulabilirsiniz. Elbette ücretsiz araçların çeşitli kısıtlamalar içerdiğini söylemek mümkündür. Sitenizin hacmine göre farklı araçları inceleyerek karar verebilirsiniz.

Site Haritası Oluştururken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Son derece basit bir işlem olsa da site haritası oluştururken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır. Çünkü sitemap dosyalarının uyması gereken çeşitli sınırlamalar vardır. Ayrıca tarama dışında kalması gereken sayfaların da site haritası içerisinde yer almaması gerekir. Bu doğrultuda dikkat etmeniz gereken temel noktaları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• İlk olarak sitemap dosyalarının 50.000’den daha fazla URL adresi içermemesi gerektiğini hatırlatayım. Görseller için oluşturduğunuz haritalarda ise bu sayı 1000’e kadar düşmektedir.
• Buna paralel olarak bir sitemap dosyasının boyutu en fazla 50 MB olmalıdır.
• Kullanıcılara yardımcı olan pek çok sayfa tarama bütçesi açısından gereksizdir. Örneğin açılış sayfası, istek listeleri gibi özellikleri site haritasına eklememelisiniz.
• Site haritasına eklediğiniz URL adreslerinin hata kodu vermediğine dikkat etmelisiniz. Aksi takdirde tarama bütçenizi boşa meşgul edecek sayfaların taranmasını garanti altına alırsınız.
• Benzer şekilde yinelenen sayfalar da tarama bütçenizi boşa harcar. Bunları da site haritasının dışında tutmalısınız.
• Robots.txt aracılığıyla engellediğiniz sayfaları da site haritasına eklemeniz anlamanız olacaktır.
• Dosyalarınızı UTF 8 şeklinde kodlamayı unutmamalısınız.
• Eğer sitenizde çok dil içeriyorsa aynı sayfalarda her dil için ayrı URL adresleri kullanmalısınız. Ayrıca bunun yanı sıra hreflang açıklamalarından da yararlanmalısınız.
• URL adreslerinde Türkçe karakterler yer almaz. Bu nedenle bu karakterleri sayfa haritasında da kullanmamanız gerekir.

En İyi WordPress Site Haritası Eklentileri

Yukarıda da belirttiğim gibi site haritası eklentilerinden yararlanmak işinizi büyük oranda kolaylaştıracaktır. Nitekim eğer WordPress tabanlı bir site kullanıyorsanız işinizin çok daha kolay olduğunu söyleyebilirim. Büyük olasılıkla daha önce kullandığınız pek çok SEO eklentisi site haritası oluşturmayı desteklemektedir. Bu doğrultuda şu eklentilerden yararlanabilirsiniz:

• Yoast SEO (Hiç Kullanmadığım ve Bir Türlü Isınamadığım Eklentidir.)
• All in One SEO Pack (Uzun Süredir Kullandığım Eklentidir.)
• Google XML Sitemaps
• Rank Math SEO (Nisan 2021 Sonrası Tercihimdir.)

WordPress dışındaki sitelerde ise takip edebileceğiniz birden fazla yöntem vardır. Ben burada yalnızca Screaming Frog aracını kullanarak nasıl site haritası oluşturabileceğinize değineceğim.

Screaming Frog ile Site Haritası Oluşturma

Temel olarak Screaming Frog, WordPress için saydığım eklentilere benzer bir biçimde SEO performansınızı ölçebileceğiniz bir araçtır. Bu anlamda site optimizasyonunda kullanabileceğiniz araç aynı zamanda SEO Spider isminde bir uygulama barındırır. XML formatında site haritası oluşturmak için bu uygulamayı kullanabilirsiniz. Ancak hemen hatırlatmak gerekir ki uygulama yalnızca 500 URL adresine kadar ücretsizdir. Daha hacimli sitelerde yıllık ücret karşılığında uygulamayı premium sürüme yükseltmeniz gerekir. Aracı kullanarak site haritası oluşturmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

• Öncelikle Screaming Frog’un sitesine giderek SEO Spider aracını indirin. Daha sonra yükleme işlemlerini tamamlayarak uygulamayı bilgisayarınıza kurun.
• Üstteki görev çubuğunda yer alan arama kutucuğuna sitenizin URL adresini yazarak tarama başlayın. Start butonuna basmanızla birlikte uygulama, sitenizi taramaya başlayacaktır. İşlem yüksek olasılıkla yalnızca birkaç dakika sürecektir. Ancak sitenizin hacmine göre değişkenlik göstereceğini unutmayın.
• Tarama işlemi tamamlandıktan sonra görev çubuğunda yer alan Sitemaps ibaresine tıklayın. Buradaki XML Sitemaps sekmesine gidin.
• Karşınıza gelen konfigürasyon ayarlarında isteklerinize bağlı seçim yapabilirsiniz. Ancak tüm sitenizin haritasını oluşturmak istiyorsanız ekstra bir işleme gerek yoktur. Yalnızca görsel dosyalarını da aynı site haritasında toplayacaksınız Images bölümünden Include Images ibaresine tik atabilirsiniz.
• Next butonuna tıkladığınızda uygulama sizden site haritasını kaydetmek için bir klasör belirlemenizi ister. Bilgisayarınızdaki herhangi bir klasörü seçebilirsiniz.

Tüm işlemler tamamlandıktan sonra sitemap.xml olarak kaydettiğiniz dosyayı web sitenizin ana dizinine yüklemeniz yeterli olacaktır.

Screaming Frog hakkında daha kapsamlı ve detaylı bilgiye sahip olmak için:

https://www.ayhankaraman.com/screaming-frog-ile-seo-denetlemesi/

Site Haritası Google’a Nasıl Gönderilir?

Bu başlıkta anlattıklarımı özellikle yapmanız gerekmediğini hemen söyleyeyim. Site haritanızı sitenize yüklemeniz Google botlarının bulması için yeterlidir. Yalnızca süreç bu şekilde biraz daha geç işleyecektir. Süreci hızlandırmak için ise site haritanızı Google’a kendiniz yükleyebilirsiniz. Bunun için kullanabileceğiniz araç ise Google Search Console’dur.

Search Console’da oturum açtıktan sonra sol panelde yer alan Sitemaps sekmesini kolaylıkla görebilirsiniz.

Ben 7 Nisan 2021 tarihinde rank math SEO eklentisine geçiş yaptığım için site haritamı tekrar yolladım. Site haritanız dinamik ise site haritanızı 1 defa yollamanız yeterli olacaktır.

Geliştiriler için site haritası oluşturma kaynağı: google.com/build-sitemap